Jiddu Krishnamurti (1895-1986) heeft bijna 65 jaar lang gesproken voor en met mensen in alle werelddelen. Hoewel hij sprak over inzicht en meditatie, bracht hij geen nieuw geloof, geen nieuwe filosofie. Wat hij deed was samen met zijn toehoorders nagaan wat de oorzaken zijn van de problemen waarmee de mens sinds jaar en dag te kampen heeft.

Krishnamurti vertegenwoordigt daarbij geen enkele 'school', geen enkele richting. Hij houdt zich alleen bij de feiten en is niet geïnteresseerd in ideeën, theorieën of meningen. Hij heeft elk gezag van goeroe, leraar of geestelijk leider altijd afgewezen en wenste geen 'volgelingen'. Volgens hem zijn wij zelf in staat te zien waar het om gaat en hebben wij geen geestelijke leiding nodig. Hij vraagt ons enkel om zijn woorden te gebruiken als een spiegel om onszelf te bekijken zoals wij eigenlijk zijn en het bestaan te zien als één ondeelbaar geheel.Dan kunnen wij onszelf, op welke leeftijd we ook zijn, radicaal veranderen, niet in de loop van de tijd, maar ogenblikkelijk, en door die verandering de hele structuur van de maatschappij en van onze relaties wijzigen.

Krishnamurti zegt dat deze verandering mogelijk is door meditatie, maar onder meditatie verstaat hij iets anders dan op een bepaalde manier ademen of mantra's herhalen. Meditatie begint voor Krishnamurti met aandacht, met waarnemen van wat zich om ons heen en in onszelf afspeelt, van onze reacties, onze angsten en ons denken, dat het waarnemen stoort en vervormt. In enkele tientallen boeken werden zijn zeer originele uitspraken vastgelegd, een bron van inspiratie, die voor ieder beschikbaar is, zowel in het oorspronkelijke Engels, als in Nederlandse vertalingen.

Men kan moeilijk spreken over Krishnamurti's leer, want hij werpt zich niet op als leraar; evenmin over zijn filosofie, want hij noemt zichzelf geen filosoof. Zelf zegt hij dat zijn woorden enkel een spiegel zijn waarin wij onszelf kunnen bekijken. Wie in staat in staat is onversaagd in die spiegel te kijken, zal nooit meer dezelfde zijn, maar wanneer de spiegel beslaat door een hete adem van zijn afwijzing, is er niets te zien.

Van zijn toespraken en discussies uit de laatste tien jaren van zijn leven zijn bovendien video-opnamen gemaakt. Sinds hij in 1986 overleed, vormen die videobanden het meest levensechte getuigenis van zijn revolutionaire beroep op de menselijke geest. Getuige worden van de dualiteitHoe ontstaat een dualiteit die onze werkelijkheid bepaalt. Het is een vraagstuk dat heel veel aandacht en oprechte interesse vereist. Krishnamurti is een meester in het uitleggen over hoe een dualiteit ontstaat.

We kunnen onze conditioneringen niet doorgronden als we niet als individu zelfstandig gaan nadenken. Hiervoor moeten we buiten de groep gaan staan, en ons licht laten schijnen op ons innerlijke leven. Ons onderwijssysteem houd ons een beperkte wereld voor en houd ons gevangen in de dualiteit.  Zelfstandig nadenken past niet binnen het systeem. De vraag is, hoe we deze psychologische dualiteit kunnen doorgronden. 

Gesprek tussen Krishnamurti en David Bohm uit het boek: het einde van de tijd

Ons innerlijk centrum, tussen 'wat is' en 'worden wat zou moeten zijn'

K=Krishnamurti en D.B= David Bohm. K: Blijkbaar ontstaat er een conflict als je iets probeert te worden het is een aanhoudend gevecht.

D.B: Ja. Kunnen we daar verder op ingaan: waarom is het een aanhoudend gevecht? Er is geen sprake van een gevecht als ik mijn positie uiterlijk probeer te verbeteren.
K: uiterlijk, nee. Uiterlijk is min of meer all-right, maar als we hetzelfde principe innerlijke toepassen ontstaat er een tegenstrijdigheid.
D.B: En die tegenstrijdigheid is...?
K: Tussen ' wat is ' en worden wat zou moeten zijn.
D.B: De moeilijkheid is, waarom het innerlijk een tegenstrijdigheid is en uiterlijk niet?
K: Innerlijk bouwt het een centrum op, niet waar, een egoïstisch centrum? Als kind wordt ons al gevraagd wat we willen worden en bouwen we een innerlijk centrum op.

We leren onze kinderen dat  de waarheid van autoriteiten komt. Intelligentie is het vermogen om te onthouden en te herhalen. Nauwkeurig geheugen en herhaling wordt beloond (Pavlov methode). Niet gehoorzamen wordt bestraft. Hoe kan een kind vanuit deze basis zelfstandig nadenken. Ons wordt geleerd een innerlijk centrum op te bouwen. Krishnamurti;  tussen 'wat is' en  worden wat zou moeten zijn. Meditatie begint voor Krishnamurti met aandacht, waarnemen van wat zich om ons heen en in onszelf afspeelt, van onze reacties, onze angsten en ons denken.

In het hier en nu kunnen we onszelf terugvinden. Juist denken is jezelf zien als één ondeelbaar geheel. Vanuit het tegenwoordige moment kunnen we zowel de invloed van het verleden veranderen, als ook de toekomst herdefiniëren. Het verleden wordt niet veranderd door de herinnering van de realiteit ervan te ontkennen of door zijn kennelijke manifeste bestaan als ongeldig te bestempelen. Om tot onze innerlijke toestand te komen moeten we vrij van psychologische angst zijn.

Tenslotte, laat dit artikel als een richtingwijzer fungeren, maar hou je er niet aan vast. leef zélf, en wees je eigen meester. Het geheim van de geest is verborgen in de mens zelf.

 Bronnen;

Krishnamurti en David Bohm - Het einde van de tijd

Krishnamurti - laat het verleden los