Een eerste voorbeeld: het editoriaal van De Standaard van 17 november ll.

De tekst in cursieve tussentitels is de oorspronkelijke (en volledige) tekst van het editoriaal van journalist Bart Beirlant.

'Israëls veiligheid wordt precair'

Dat is de titel die de journalist van dienst boven zijn editoriaal plaatst. Niet 'Gaza's veiligheid wordt precair'. Waarom eigenlijk niet? Omdat dat partijdig zou zijn? Maar goed, deze titel heeft het voordeel van de duidelijkheid. Waar het om gaat is de veiligheid van Israël en hoe dat probleem wordt aangepakt. Plain and simple. Laat ik dat even in historisch perspectief plaatsen.

Israël bezet al 45 jaar gebieden buiten zijn eigen territorium. De bevolking van die gebieden (die voor een deel bestaat uit vluchtelingen uit dat deel van Palestina dat sinds 1949 die aanvallende staat Israël is) verzet zich sindsdien tegen de repressie van de bezetter.

De illegaliteit van deze bezetting wordt al sinds 1973 erkend door opeenvolgende VN-Resoluties die telkens weer door Israël met de voeten werden getreden.

De inwoners van Gaza bestaan grotendeels uit afstammelingen van Palestijnen die in 1949 uit huidig Israël verdreven zijn. Israël blokkeert Gaza al jaren en voert regelmatig dodelijke raids uit waarbij voortdurend burgerslachtoffers vallen.

Deze bezetting is volgens De Standaard geen vorm van agressie, tenminste geen agressie waartegen verzet toegelaten is. Wat de Palestijnse bevolking en één van haar organisaties, Hamas, doen is dus per definitie 'agressie'. Wat Israël doet is daarentegen per definitie 'verdediging', 'vergelding', 'reactie', soms wat disproportioneel, maar toch, alleen maar dat.

Dit conflict gaat over de veiligheid van Israël. De toon is gezet.

De Palestijnse organisatie Hamas bewijst elke dag opnieuw waarom ze op de lijst van terreurorganisaties van de EU en de VS staat.

Kleine aanvulling: Hamas staat alleen op de terreurlijst van de VS en de EU, niet in de rest van de wereld. Maar goed, dat is voor De Standaard niet relevant. Hamas is bovendien in goed gezelschap op deze lijst. Daar figureerden ooit ook het ANC van winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede 1993 Nelson Mandela en het Namibische SWAPO van Sam Nujoma, allebei later geprezen voor hun leiderskwaliteiten in ondermeer De Standaard. Ook de MPLA, die nu 'aan de macht' is in Angola en goede sier maakt met Westerse petroleummaatschappijen stond op die lijst, net als Het FRELIMO van Mozambique ... ik vergeet er vast nog een paar.

Datzelfde Hamas won in 2006 de eerste (en voorlopig laatste) volledig democratisch verlopen verkiezingen in Palestina (en voor zover me bekend in alle Arabische landen), waarvan zowel de voorbereiding als de verkiezingen zelf volgens alle waarnemers volledig correct en transparant verliepen. Je kan vinden dat er in het politiek programma van Hamas toch wel wat dingen stonden die controversieel waren/zijn. So what?

Is het aan ons, westerse commentatoren, om te bepalen wat de juiste keuze is voor burgers in een ander land? Horen democratisch verworven keuzes niet gerespecteerd te worden? Blijkbaar niet, als een volk voor 'onze vijanden' kiest. Dan moet dat volk gestraft worden, in het geval van de Palestijnse bevolking van Gaza al sinds 2006.

Hamas weigert het 'recht op bestaan' van Israël te erkennen. Wat betekent dat 'recht op bestaan' eigenlijk? Het is een omschrijving die door geen enkel internationaalrechterlijk systeem wordt erkend. Staten worden erkend. Geen enkel land ter wereld erkent echter zoiets als het ' recht op bestaan' van pakweg België. Bovendien, Israël erkent toch ook geen 'recht van bestaan' van een Palestijnse staat?

De staat Israël bestaat ondertussen wel echt. Ze wordt internationaal erkend, ze is lid van de Verenigde Naties. Maar goed, er zijn landen die bepaalde 'staten' niet erkennen. Zo zijn er nog altijd vijf lidstaten van de Europese Unie die weigeren de onafhankelijkheid van Kosovo te erkennen. Noteer: deze landen weigeren niet 'het recht op bestaan' van Kosovo te erkennen, om de eenvoudige reden dat zo een juridisch concept niet bestaat. Zij erkennen de staat Kosovo niet, dat is iets heel anders. En ja, Hamas erkent de staat Israël niet, net zomin als Israël het recht van de Palestijnen erkent om zelf te bepalen of en wat voor een staat zij willen, een recht dat nochtans in het Handvest van de verenigde Naties staat: het recht op zelfbeschikking.

Maar goed, Hamas, dat is toch die organisatie die weigert het gebruik van geweld af te zweren. Dat wordt dan ook voortdurend geëist van deze organisatie. Je kan het natuurlijk ook anders formuleren. Het Handvest van de Verenigde Naties erkent het recht op gewapend verzet tegen onwettige onderdrukking door een bezetter. Met andere woorden, men eist van Hamas dat het zijn recht op verzet tegen 45 jaar illegale bezetting opgeeft alvorens met diezelfde bezetter kan onderhandeld worden.

Ze (Hamas) voerde al weken de raketaanvallen op het zuiden van Israël op, goed wetende dat Israël vroeg of laat zou reageren op haar provocaties en dat daarbij in het dichtbevolkte Gaza Palestijnse burgerdoden zouden vallen.

Israël weigert het 'gebruik van geweld' af te zweren. Een staat heeft natuurlijk het recht zich te verdedigen tegen een agressor. Verzet tegen een bezetter is echter geen daad van een agressor. De bezetting van Palestina is - zelfs in de 'kalmere' ogenblikken tussen de gewelduitbarstingen door - een vorm van extreem geweld. Dat geweld zweert Israël niet af. Maar goed, volgens De Standaard provoceert Hamas Israël al 'weken' door 'de raketaanvallen op het zuiden van Israël' op te voeren. 45 jaar tegenover enkele weken ...

Bovenstaande bewering rammelt bovendien ook factueel aan alle kanten. Om te beginnen stelt zelfs het Israëlisch leger dat heel wat van die raketaanvallen komen van andere gewapende groepen waar Hamas geen enkele controle over heeft. Militaire woordvoerders hebben ook openlijk verklaard dat Hamasleider Jabari net daarom werd omgebracht, omdat hij er niet was in geslaagd om die dissidente fracties onder controle te krijgen.

Israël heeft sinds het Gaza op 21 januari 2009 heeft verlaten na de laatste oorlog (Operatie Gegoten Lood) met de regelmaat van de klok doelwitten geraakt in Gaza. Je zou dus evengoed kunnen stellen dat 'Israël al jaren provocerende raketaanvallen uitvoert op Gaza, waarbij talloze burgerslachtoffers vallen'.

Sinds 2009 is het voortdurende terroriserende gebrom van verkenningsdrones boven Gaza een deel van het dagelijkse leven voor elke inwoner van Gaza. Met andere woorden, militaire toestellen van Israël overvliegen sinds 2009 onafgebroken een luchtruim dat niet tot zijn territorium behoort, waarbij ze de doelwitten van 'gerichte aanslagen' vastleggen. Ook dat is voor De Standaard geen 'provocatie'.

Het kan nog cynischer. Israël is volgens bovenstaande zin niet verantwoordelijk voor de burgerdoden die vallen wanneer zij haar verpletterende technologische superioriteit laat neerdalen over Gaza. Dat 'Palestijnse burgerdoden zullen vallen' is voor De Standaard in dit conflict enkel en alleen de verantwoordelijkheid van Hamas, de partij die in 2006 legitiem is verkozen om de belangen van de Palestijnse bevolking te verdedigen. Noteer de zinsconstructie, er is geen actief onderwerp in de zin. 'Doden zullen vallen'. Niet, 'Israël zal honderden burgers doden in Gaza'.

Dit is moreel gelijk aan de stelling dat het verzet tegen de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog verantwoordelijk was voor de Duitse represailles tegen de bevolking. In de plenaire zaal van de Belgische senaat hangt een gedenkplaat voor de verzetsstrijders die door het Duitse militaire gerecht werden terdoodveroordeeld en geëxecuteerd. Zij werden door die Duitse 'rechtbank' veroordeeld voor 'terrorisme'.

Over de motieven van Hamas kan men alleen speculeren.

Een hoogst eigenaardige bewering. Hamas is immers zeer duidelijk over zijn beweegredenen. Hamas is ook al jaren bereid om Israël te erkennen (niet om 'het recht op bestaan' te erkennen, zie hierboven). De eisen en motieven van Hamas zijn zonneklaar. Zij willen de erkenning van een Palestijnse staat. Zij hebben jarenlang de stopzetting van de kolonisering van de' westelijke Jordaanoever geëist maar hebben zelfs die fundamentele eis uiteindelijk laten varen. Ze eisen ook de opheffing van de economische en militaire blokkade van Gaza, alvorens 'geweld' af te zweren. Hoe onredelijk toch, die fanatici van Hamas.

Vond ze dat Fatah, de partij van de Palestijnse president Abbas, te veel aandacht en sympathie zou verwerven met diens plan om bij de VN een hoger statuut voor Palestina uit de brand te slepen? Of stond ze in de Gazastrook zelf onder druk van nog extremistischer organisaties als de Islamitische Jihad, en was er nood aan nieuwe martelaars?

Kwatongen zouden daar kunnen tegenover stellen dat Fatah in 2006 de verkiezingen verloren heeft en dat de 'Palestijnse' president Abbas (van Fatah) dus niet langer kan erkend worden als de legitieme vertegenwoordiger van het Palestijnse volk.

Diezelfde kwatongen zouden daar nog durven aan toevoegen dat het Fatah-bestuur vreselijk corrupt is, dat de Fatah-inlichtingendiensten gepoogd hebben de leiding van Hamas - dus van de partij die de verkiezingen van 2006 gewonnen had - te liquideren en dat uiteindelijk de Fatahregering op de westelijke Jordaanoever nog enkel en alleen bestaat bij de gratie van de Israëlische bezetter (en rijkelijke fondsen uit de VS). Historische critici zouden de huidige Fatahleiding op de westelijke Jordaanoever een 'Vichyregime' durven noemen (genoemd naar de Franse regering van collaborateurs tijdens de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog, die zijn zetel in het stadje Vichy had).

Maar goed, ernstige mensen denken zoiets uiteraard niet en verwonderen zich alleen maar waarom Hamas het toch zo moeilijk heeft met die andere Palestijnse partij, Fatah.

Beeld je even in dat De Standaard zou beweren dat de regering Netanyahu een nieuwe oorlog tegen Gaza begint omdat ze vindt dat er 'nood is aan nieuwe martelaars' ...

De Israëlische regering voerde terecht aan dat geen enkel land ter wereld kan dulden dat een deel van zijn bevolking dagelijks onder vuur ligt.

Wel, daar kan zelfs DeWereldMorgen.be achter staan. Gaat het hier echter om een universeel principe of een technisch-ideologische omschrijving? Zonder twijfel is de krant De Standaard een verdediger van universele principes.

Dus zal De Standaard wel geen bezwaar hebben tegen volgende toevoeging aan bovenstaande zin: "De regering van Gaza voerde eveneens terecht aan dat geen enkel land ter wereld kan dulden dat een deel van zijn bevolking onder vuur ligt".

Toegegeven, dat is niet helemaal fair tegenover Israël. Gaza is immers geen erkend land. Bovendien is de omschrijving 'een deel van zijn bevolking' ook niet accuraat, in Gaza gaat het immers slechts om de volledige bevolking, honderd procent.

Benjamin Netanyahu, die voor verkiezingen in januari staat, vond het nodig de militaire leider van Hamas te liquideren en zo de inzet nog te verhogen.

Wacht eens even. Wat staat daar? Een regeringsleider besluit een militair tegenstrever te liquideren, wetend dat dat een gewelddadige escalatie zal uitlokken (zie artikel hieronder in 'Lees Ook'), om zo 'de inzet te verhogen'. De inzet van wie, door wie, voor wie? Voor de bevolking van Gaza?

Eerste minister Netanyahu heeft de verkiezingen vervroegd. De kranten in Israël draaien minder rond de pot dan De Standaard. Die schrijven ronduit dat de recente aanval op Gaza bedoeld is om de aandacht af te leiden van de enorme sociaal-economische problemen waar Israël voor staat. Nauwelijks twee jaar terug viel de regering-Netanyahu bijna door de aanhoudende sociale protesten in Israël, waar de bevolking ook rake klappen krijgt van de crisis.

De Standaard zegt het niet expliciet maar stelt het voor alsof de komende verkiezingen een soort natuurfenomeen zijn, zoals een komend onweer, waar Netanyahu 'in januari voor staat'.

Bovendien, Netanyahu 'vond het nodig' een tegenstander te liquideren. Alsof de omstandigheden hem daar toe zouden dwingen. Wel, Hamas vond het nodig raketten af te vuren op het land wiens leger al 45 jaren de eigen bevolking terroriseert.

De onvermijdelijke escalatie volgde. Dit is ‘Gaza revisited': een oorlog die geen van de twee partijen kan winnen en waarin de burgerbevolking – zoals altijd – de zwaarste prijs betaalt.

Waarom is escalatie onvermijdelijk? Omdat er al jaren onafgebroken slachtoffers vallen in Gaza? Omdat de bezetting en onderdrukking van Palestina al 45 jaar duurt? 'Gaza revisited'? Door wie? Twee partijen? Aan de éne kant een volledig georganiseerde staat met een van de technologisch en logistiek best uitgeruste legers ter wereld tegenover een bevolking die na 45 jaar van verzet niets van dat alles heeft, enkel en alleen de land-landraketten van zijn bondgenoten die - hoe erg ook voor de slachtoffers - in vergelijking met het Israëlisch apparaat maar klein bier zijn.

De ratio dodelijke slachtoffers aan Palestijnse kant tijdens operatie Gegoten Lood was ongeveer 100 tegenover 1, het aantal vernielde huizen 6000 tegenover 1. Voor alle duidelijkheid, niet één van de doden, niet één van de vernielde huizen, aan elke kant van het conflict valt te verantwoorden. Dat een dergelijke evidentie nog moet vermeld worden, zegt veel over de vergiftigde sfeer waarin het debat over Israël en Palestina wordt gevoerd.

Het is – hoe erg elk burgerslachtoffer ook is – grotesk om te stellen dat 'de burgerbevolking' het grootste slachtoffer is, eerst en vooral omdat de Palestijnse 'burgerbevolking' dat al 45 jaar is. Het is de 'Palestijnse bevolking' die de zwaarste prijs betaalt.

Het komt er voor de internationale gemeenschap nu op aan om zo snel mogelijk een nieuw bestand tot stand te brengen, zodat dit conflict niet ontspoort in een grondoorlog zoals eind 2008.

Het staat er niet expliciet, maar De Standaard bedoelt niet de 'internationale gemeenschap' in zijn letterlijke betekenis zoals gewone stervelingen dat zouden misbegrijpen. De krant bedoelt alleen het ideologisch acceptabele deel daarvan, de VS en de EU. De Afrikaanse Unie, de Organisatie van Amerikaanse Staten, de Arabische Liga en zo hebben dat recht, excuseer, die 'morele verplichting' niet. Dat recht hoort alleen ex-kolonisatoren toe.

Wat betekent trouwens een 'nieuw bestand'? Terugkeer naar het status quo van een verdergezette bezetting en blokkade van Gaza, regelmatige represailles, gerichte aanslagen zoals Gaza die sinds januari 2009 ondergaat?

De Standaard hoopt dat 'het conflict niet ontspoort', een bewust gekozen neutrale omschrijving die de schuldvraag netjes uit de weg gaat. Een 'grondoorlog' heet dat dan, alsof het een conflict is tussen twee gelijkwaardige tegenstrevers, met heen en weer bewegende legers en fronten, niet de brutale invasie van een superieure militaire overmacht zonder enige wettig mandaat om wat dan ook te doen buiten zijn eigen territorium.

Maar ook dan zullen die enkele dagen aangetoond hebben hoe precair de situatie voor Israël geworden is in de nasleep van de Arabische revoluties.

Die Arabische revoluties, ging dat soms niet over de omverwerping van dictatoriale regimes in de buurlanden van Israël? Met die revoluties loop wel wat mis, maar vonden de westerse media – waaronder De Standaard – dat dan niet goed?

Is Israël niet al jaren een oase van democratie in een woestijn van repressieve Arabische regimes? Waarom is de situatie voor Israël dan plots zo precair? Dat zou natuurlijk kunnen te wijten zijn aan het feit dat al die dictators feitelijke bondgenoten waren van de regering in Israël.

In Egypte zijn de Moslimbroeders aan de macht, die voluit de Palestijnse bevolking steunen.

Wat je ook van het politiek programma van de Moslimbroeder mag denken, ze hebben democratische verkiezingen gewonnen. Beter gezegd: In Egypte hebben de Moslimbroeders na een overwinning bij de verkiezingen een legitieme regering gevormd, dat is wat anders dan 'aan de macht' zijn. Het zijn ook niet 'de Moslimbroeders' alleen die de Palestijnen steunen.

Uit opiniepeilingen van de conservatieve Amerikaanse denktank Brookings Institute blijkt dat de overweldigende meerderheid van de Egyptische bevolking achter de legitieme eisen van de Palestijnse bevolking staat. Dat is heel wat anders dan de verwrongen formulering van De Standaard hierboven suggereert.

In Libanon heeft de Hezbollah haar wapenarsenaal aangevuld. Jordanië broeit. Syrië is in de greep van een burgeroorlog die van het cruciale land een onvoorspelbare speler maakt. En vooral: voor het eerst landden Fajr-raketten (van Iraanse makelij) vanuit Gaza in de buurt van Tel Aviv en Jeruzalem, respectievelijk het commerciële en het politiek-religieuze centrum van Israël. Dit geeft een compleet nieuwe dimensie aan het Israëlisch-Arabische conflict.

Inderdaad, maar nogmaals, is dat de schuld van Hamas of van de Palestijnse bevolking? Is het feit dat Palestijnse verzetsorganisaties Iraanse raketten afvuren een daad van agressie of een gevolg van 45 jaar onderdrukking en vernedering van een volk?

Israël zal nog spijt krijgen van het feit dat het nooit ernstig ingegaan is op het vredesinitiatief van de Arabische Liga in 2002.

Zeer juist. Of toch niet helemaal. Israël – of liever de regeringen 'aan de macht' in Israël – zijn nooit ernstig ingegaan op welk vredesinitiatief dan ook van eender welke andere partij en heeft zich daarbij steeds geruggesteund geweten door de VS, met de vroegere koloniale bezetter Groot-Brittanië en een volgzame EU als brave volgers. Zo heeft Israël zich steeds weten te verzetten tegen de door de rest van de wereld gesteunde consensus voor een onderhandelde oplossing.

Wat die oplossing inhoudt is bekend: einde van de bezetting en de kolonisering van alle gebieden buiten de grenzen van 1949-1967. Wederzijdse erkenning van elkaars rechten op zelfbeschikking. afschaffing van de apartheidswetten in Israël zelf. Recht op terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen of billijke compensatie, op basis van onderhandelde oplossingen.

Of Israël daar ditmaal wél spijt over zal hebben, moet nog blijken, maar voorlopig ziet het er niet naar uit.

Omdat het zich oppermachtig waande, bleef het sindsdien ook ernstige vredesbesprekingen met Abbas hypothekeren door de kolonies in de bezette gebieden verder uit te breiden.

Juist, of toch gedeeltelijk. Vredesbesprekingen hoor je immers eerder te voeren met de legitieme vertegenwoordigers van de Palestijnse bevolking. Misschien is Hamas dat niet meer, ondanks de duidelijke overwinning bij de parlementaire verkiezingen van 2006, maar Abbas en zijn Fatah zijn dat zeker niet.

Overigens, Israël waant zich (tegenwoordige tijd) nog steeds oppermachtig. Wat noem je anders een land dat zo onbeschaamd zijn onbegrensde vernietigingskracht laat neerdalen op een ongewapende bevolking? Wat noem je anders een kernmacht die openlijk weigert het NPT-verdrag te ondertekenen en alle controles door het IAEA toe te laten en tegelijkertijd dreigt een ander land aan te vallen dat zou proberen ook kernwapens te vervaardigen (een bewering die bovendien nog steeds niet bewezen werd). Dat lijkt me eerder een land dat zich nu vandaag nog steeds oppermachtig waant.

De hardliner ‘Bibi' Netanyahu bouwde vol gloed de jongste jaren verder aan dit ‘Groter Israël', dat echter – zoals dit conflict duidelijk maakt – onveiliger is geworden voor zijn bevolking. Dat kan op termijn serieuze economische en demografische gevolgen hebben voor Israël.

Netanyahu een hardliner noemen is wel een beetje raar. Als er een ding is waar alle politieke partijen van oppositie en meerderheid in het Israëlische parlement het roerend eens over zijn, is het de voortzetting van de kolonisatie. Het zou kunnen natuurlijk dat De Standaard echt nog altijd gelooft in de mythe dat Labour in Israël geen hardliner is over de kolonisatie van de Westelijke Jordaanoever.

Zeer moedig toch van De Standaard om over 'Groter Israël' te schrijven. Het woord kolonisatie blijft alsnog even in de schuif zitten.

De economische gevolgen voelt de Israëlische bevolking al jaren, niet op termijn, maar nu. Nog maar twee jaar terug waren daar zoveel protesten tegen dat de regering-Netanyahu bijna ten val kwam.

Commentaar

Wat deze analyse aantoont is dat commentaren zoals dit editoriaal in De Standaard allesbehalve waardenvrij, neutraal, objectief of wat dan ook zijn. Als De Standaard openlijk voor die positionering pro-Israël zou uitkomen zou dat geen enkel probleem zijn, integendeel. Ook pro-Israëlische standpunten maken deel uit van het democratische debat.

Dit editoriaal is misleidend omdat De Standaard de foutieve indruk geeft een afstandelijke analyse te maken van het conflict.

Critici zullen opmerken dat deze analyse toch eveneens vertrekt van een aantal op voorhand ingenomen stellingen, die voor discussie vatbaar zijn. Ze hebben gelijk. Let dan wel eerst op het woord 'eveneens'. DeWereldMorgen.be brengt net zo min als De Standaard neutrale berichtgeving. Het verschil is dat deze site niet pretendeert iets anders te brengen.

Deze website komt openlijk uit voor het karakter van haar berichtgeving. Wie de artikels op deze site leest, weet dat hier wordt gekozen voor het andere nieuws, de andere versie, de andere opinie die niet aan bod komt in de grote media. Meer zelfs, het gebrek aan diversiteit in de grote media is een van de redenen van bestaan van dit internetmedium.

DeWereldMorgen.be kiest partij voor zij die geen stem krijgen in de grote media, niet zelden de onderdrukten, de sociaal achtergestelden.

Er is geen 'conflict' in Gaza dat 'de veiligheid van Israël precair maakt'.

Er is een oorlog van een staat tegen een volk, die al meer dan 45 jaar duurt. `

Wie in dit conflict pretendeert geen standpunt in te nemen, neemt de facto een standpunt in voor de sterkste partij.

In een recente open brief klagen een aantal linguïsten die net Gaza hadden bezocht de medeplichtigheid van de media aan bij de oorlogsmisdaden in Gaza (Zie 'Nous accusons' in Lees Ook' hieronder), daaruit dit citaat:

"Je moet geen expert zijn in mediawetenschappen om te begrijpen dat waar we hier voor staan op zijn best slordige en verdraaide berichtgeving is en op zijn slechts doelbewuste en oneerlijke manipulatie van de lezers"